Ομάδα ATCvet: QP53A Εξωπαρασιτοκτόνα για τοπική χρήση, περιλαμβανομένων των εντομοκτόνων

Τίτλοι κωδικού

Γλώσσα
Τίτλος
Ελληνικά
Εξωπαρασιτοκτόνα για τοπική χρήση, περιλαμβανομένων των εντομοκτόνων

Κατάταξη ομάδας

Επίπεδο
Κωδικός
Τίτλος
3
QP53A
Εξωπαρασιτοκτόνα για τοπική χρήση, περιλαμβανομένων των εντομοκτόνων

Περιεχόμενα ομάδας

Δραστικές ουσίες ομάδας

Δραστική ουσία
Σύντομη περιγραφή

Η αμιτράζη είναι ένα παρασιτοκτόνο που ανήκει στην ομάδα των εντομοκτόνων της φορμαμιδίνης. Η αμιτράζη έχει νευροτοξική δράση. Ο βασικός τρόπος δράσης της είναι η αλληλεπίδραση με τους υποδοχείς της οκτοπαμίνης στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ) των εξωπαρασίτων, η οποία προκαλεί νευρωνική δραστηριότητα, ανώμαλη συμπεριφορά, απάθεια και θάνατο.

Το κουμαφός αναστέλλει τη δράση της χολινεστεράσης. Είναι πολύ αποτελεσματικό ιδιαίτερα ενάντια στα αρθρόποδα, ενώ χαρακτηρίζεται από χαμηλή τοξικότητα σε ό,τι αφορά το δέρμα και το πεπτικό σύστημα των θηλαστικών. Η υψηλή συγκέντρωση της ακετυλοχολίνης στη μετασυναπτική μεμβράνη εμποδίζει τη φυσιολογική μετάδοση της νευρικής ώσης στο νευρικό σύστημα του ακάρεος βαρρόας. Έπειτα από μία φάση υπερδιέγερσης και εκδήλωσης σπασμών επέρχεται η παράλυση και ο θάνατος.

Η κυπερμεθρίνη είναι ένα ευρέος φάσματος εκτοπαρασιτοκτόνο που ανήκει στην κατηγορία των πυρεθροειδών. Η κυπερμεθρίνη είναι ένα μείγμα από 8 διαφορετικά στερεοϊσομερή με διαφορετική βιολογική δράση. Αυτά τα ισομερή αποτελούνται από cis και trans μορφές οι οποίες έχουν διαφορετική δραστικότητα. Οι cis μορφές είναι βιολογικά πιο δραστικές από τις trans μορφές.

Η φιπρονίλη ανήκει στην οικογένεια των φαινυλοπυραζολών, ευρέως φάσματος, μη-συστημικών εντομοκτόνων/ακαρεοκτόνων, και δρα μέσω της αναστολής του υποδοχέα του γ-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA), ώστε να σκοτώσει το παράσιτο στόχο που βρίσκεται σε επαφή. Η φιπρονίλη έχει εντομοκτόνο και ακαρεοκτόνο δράση έναντι των ψύλλων (Ctenocephalides spp), των κροτώνων (Rhipicephalus spp., Ixodes spp.) και των ψειρών (Trichodectes spp. και Felicola spp.) σε σκύλο και γάτα.

Η φλουμεθρίνη, η οποία είναι συνθετικό πυρεθροειδές τύπου ΙΙ, αυξάνει κατά τη διάρκεια της διέγερσης της νευρικής ίνας τη διαπερατότητα της κυτταρικής μεμβράνης στα ιόντα νατρίου και, επομένως, προκαλεί διαρκείς εκφορτίσεις (και τελικά οδηγεί σε διακοπή της μεταβίβασης των ώσεων). Υπεύθυνη για την παρατεταμένη διαπερατότητα στα ιόντα νατρίου θεωρείται η α-κυανο-ομάδα στο φαινοξυ-φθοροβενζυλικό τμήμα της φλουμεθρίνης. Τα πυρεθροειδή τύπου ΙΙ προκαλούν ένα σύνδρομο δηλητηρίασης που χαρακτηρίζεται από χορειοαθέτωση (περιστροφικές κινήσεις) και σιελόρροια.

Η φορμαλδεΰδη είναι εξαιρετικά δραστικό βιοκτόνο, το οποίο αλληλεπιδρά με πρωτεΐνες, το DNA και το RNA διακόπτοντας κυτταρικές λειτουργίες. Υψηλές συγκεντρώσεις προκαλούν καθίζηση πρωτεϊνών δημιουργώντας κυτταρικό θάνατο. Επίσης, δρα σαν μεταλλαξιογόνος παράγοντας και ως παράγοντας αλκυλίωσης αντιδρώντας με καρβοξυλικές, σουλφυδρικές και υδροξυλικές ομάδες. Δεν είναι γνωστό, ακριβώς, ποιος μηχανισμός της φορμαλδεΰδης ευθύνεται για την παρασιτική αδρανοποίηση.

Το μυρμηκικό οξύ ενεργεί με υποκαπνισμό ή δράση ατμού. Το μυρμηκικό οξύ δρα κατά των ακάρεων στις ενήλικες μέλισσες και είναι γνωστό ότι σκοτώνει τα ακάρεα-νύμφες μέσα στα σφραγισμένα κελιά γόνου. Ο τρόπος δράσης του μυρμηκικού οξέος δεν έχει διασαφηνιστεί πλήρως. Τα διαθέσιμα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η εξασθένηση του αιτιολογικού παράγοντα (Varroa destructor) μπορεί να προκύψει από τοπικές επιδράσεις που οφείλονται στη διαβρωτική δράση των ατμών του μυρμηκικού οξέος. Επιπλέον, το μυρμηκικό οξύ που έχει απορροφηθεί ενδέχεται να προκαλέσει οξέωση και να διαταράξει τον ενεργειακό εφοδιασμό του ακάρεος μέσω της αναστολής της μιτοχονδριακής αναπνευστικής αλυσίδας.

Η ιμιδακλοπρίδη είναι ένα εξωπαρασιτοκτόνο, που ανήκει στην ομάδα των χλωρονικοτινυλικών ουσιών. Χημικά μπορεί να ταξινομηθεί ως χλωρονικοτινυλική νιτρογουανιδίνη. Η ιμιδακλοπρίδη είναι αποτελεσματική κατά των ενήλικων ψύλλων και των προνυμφών. Πέραν της ενηλικοκτόνου αποτελεσματικότητας της ιμιδακλοπρίδης έχει καταδειχθεί και η αποτελεσματικότητά της κατά των προνυμφών των ψύλλων στο περιβάλλον του υπό θεραπεία ζώου. Οι προνύμφες των ψύλλων που βρίσκονται στο άμεσο περιβάλλον του σκύλου φονεύονται, όταν έρθουν σε επαφή με το υπό θεραπεία ζώο. Εμφανίζει υψηλή χημική συγγένεια με τους μετασυναπτικούς νικοτινεργικούς υποδοχείς της ακετυλοχολίνης του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) των εντόμων. Η επικείμενη αναστολή της χολινεργικής μετάδοσης στα έντομα έχει ως αποτέλεσμα την παράλυση και το θάνατο του παρασίτου.

Η ινδοξακάρβη είναι ένα εξωπαρασιτοκτόνο που ανήκει στη χημική οικογένεια των οξαδιαζινών. Η ινδοξακάρβη είναι ένα προ-φάρμακο, το οποίο απαιτεί την βιοενεργοποίηση από τα ένζυμα του εντόμου για να ασκήσει τις φαρμακοδυναμικές του δράσεις. Εισέρχεται στο έντομο κυρίως με την κατάποση, αλλά επίσης απορροφάται, σε μικρότερο βαθμό, μέσω της κεράτινης στοιβάδας της επιδερμίδας του εντόμου. Μετά από τη μετατροπή της σε έναν μεταβολίτη, η ινδοξακάρβη είναι δραστική κατά των ενήλικων και των προνυμφικών σταδίων, καθώς και των αβγών των εντόμων. Στους ψύλλους, εκτός από την εντομοκτόνο δράση κατά των ενήλικων σταδίων, έχει αποδειχθεί η δράση της ινδοξακάρβης κατά των αναπτυσσόμενων προνυμφικών σταδίων στο άμεσο περιβάλλον του υπό θεραπεία ζώου.

Η (S)μεθοπρένη είναι ένας ρυθμιστής ανάπτυξης εντόμων (Insect Growth Regulators, IGR) της κατηγορίας ενώσεων που είναι γνωστές ως ανάλογα νεανικής ορμόνης οι οποίες αναστέλλουν την ανάπτυξη των άωρων σταδίων των εντόμων. Αυτή η ένωση μιμείται τη δράση της νεανικής ορμόνης και προκαλεί μειωμένη ανάπτυξη και θάνατο των ψύλλων που βρίσκονται σε αναπτυξιακό στάδιο. Η ωοκτόνος δράση της (S)μεθοπρένης επί του ζώου είναι αποτέλεσμα είτε της άμεσης διείσδυσης στο κέλυφος των νεογεννηθέντων αυγών είτε της απορρόφησης μέσω της επιδερμίδας των ενήλικων ψύλλων. Η (S)-μεθοπρένη είναι επίσης αποτελεσματική στην πρόληψη της ανάπτυξης των προνυμφών και των νυμφών, γεγονός που εμποδίζει τη μόλυνση του περιβάλλοντος των θεραπευόμενων ζώων από τις άωρες μορφές των ψύλλων.

Το οξαλικό οξύ δρα ως δηλητήριο επαφής για τα φορητικά ακάρεα Varroa destructor. Το διάλυμα διένυδρου οξαλικού οξέος εξαπλώνεται τοπικά με φυσική επαφή μεταξύ των μελισσών. Ο τρόπος δράσης δεν είναι πλήρως κατανοητός, αλλά θεωρείται ότι η χαμηλή τιμή pH του οξαλικού οξέος παίζει σημαντικό ρόλο.

Η περμεθρίνη ανήκει στην κατηγορία των φθειροκτόνων και απορροφάται ταχέως διά μέσου του περιβλήματος του εντόμου. Η κύρια προκαλούμενη παθοφυσιολογική βλάβη είναι η επαγωγή ηλεκτροχημικών ανωμαλιών, κατά μήκος των μεμβρανών των διεγερσίμων κυττάρων, οι οποίες οδηγούν σε/αισθητηριακή υπερευερεδιστότητα, αταξία και πρηνισμό (παράλυση).

Η φοξίμη είναι ένας αναστολέας του ενζύμου χολινεστεράση (AChE) στις νευρικές συνάψεις. Η παρεμπόδιση του ενζύμου είναι μη αναστρέψιμη κάτω από φυσιολογικές συνθήκες. Η μετασυναπτική συγκέντρωση της ακετυλοχολίνης παρεμποδίζει την κανονική μετάδοση της ώσης στο νευρικό σύστημα του αρθρόποδου. Μία φάση αξιοσημείωτης υπερδιέγερσης και σπασμών ακολουθείται από την παράλυση και το θάνατο του παρασίτου. Η φοξίμη είναι δραστική ενάντια στο Dermanyssus gallinae.

Η πυριπρόλη είναι ένα εντομοκτόνο και ακαριοκτόνο που ανήκει στην κατηγορία των φαινυλοπυραζολών. Δρα αλληλεπιδρώντας με τους διαύλους χλωρίου με υποκαταστάτη συμπλόκου, ιδιαίτερα εκείνους που εισέρχονται από το νευροδιαβιβαστή γάμμα-αμινοβουτυρικό οξύ (GABA), και δι' αυτού εμποδίζουν την προ- και μετά-συναπτική διαβίβαση των ιόντων χλωρίου κατά μήκος των κυτταρικών μεμβρανών. Αυτό καταλήγει σε ανεξέλεγκτη δραστηριότητα του κεντρικού νευρικού συστήματος και θάνατο των ψύλλων και των κροτώνων.

Η θυμόλη είναι ένα φυσικό παράγωγο της φαινόλης του μονοτερπενίου, που βρίσκεται στο έλαιο του θυμαριού, και εκχυλίζεται από το κοινό θυμάρι (Thymus vulgaris) και διάφορα άλλα είδη φυτών ως λευκή κρυσταλλική ουσία με μια ευχάριστη αρωματική οσμή και ισχυρές αντισηπτικές ιδιότητες. Η θυμόλη έχει μικροβιακή δραστηριότητα λόγω της φαινολικής δομής της και έχει δείξει αντιβακτηριακή δραστικότητα έναντι βακτηριακών στελεχών, συμπεριλαμβανομένων της Aeromoans hydrophila και του Staphylococcus aureus. Αυτή η αντιβακτηριακή δράση προκαλείται από αναστολή της ανάπτυξης και της παραγωγής γαλακτικών, καθώς και με ελάττωση της κυτταρικής πρόσληψης γλυκόζης.

Εμπορικές ονομασίες ομάδας

Κ Εμπορική ονομασία Ενεργά συστατικά Υπεύθυνος κυκλοφορίας
ACTIVYL Ινδοξακάρβη Virbac Hellas Μ.Α.Ε.
ADVANTIX Ιµιδακλοπρίδη - Περμεθρίνη Χελλαφάρμ Α.Ε.
AMFLEE Φιπρονίλη Krka d.d.
AMFLEE COMBO Φιπρονίλη - Μεθοπρένη Krka d.d.
ANTIPARASIT Περμεθρίνη Tafarm Τσαριμάτος Ι. Ε.Π.Ε.
API-LIFE VAR Θυμόλη - Λάδι ευκαλύπτου - Καμφορά - ... Chemicals Laif Sp.A.
APIGUARD Θυμόλη Vita Bee Health Ltd
APISTAN Φλουβαλινάτη Vita Bee Health Ltd
APITRAZ Αμιτράζη Provet Μ.Α.Ε.
APIVAR Αμιτράζη Μελισσοκομικός κύκλος - Κύρκα Ε. και Σία Ε.Ε.
APOTHOL Διμπυλάτη Tafarm Τσαριμάτος Ι. Ε.Π.Ε.
BAYVAROL Φλουμεθρίνη Χελλαφάρμ Α.Ε.
BOLFO Προποξούρη Χελλαφάρμ Α.Ε.
BUTOX Δεκαμεθρίνη Intervet Hellas Α.Ε.
BYEMITE Φοξίμη Χελλαφάρμ Α.Ε.
CANISHIELD Δεκαμεθρίνη Beaphar B.V.
CHECKMITE Κουμαφός Χελλαφάρμ Α.Ε.
DAMTIX Περμεθρίνη - Ιµιδακλοπρίδη Krka d.d.
DANY'S BIENEN WOHL Oξαλικό οξύ DANY Bienenwohl GmbH
DELTANIL Δεκαμεθρίνη Virbac Hellas Μ.Α.Ε.
DIXIE Φιπρονίλη Química De Munguía S.A.
DIXIE PERMETHRIN Περμεθρίνη Química De Munguía S.A.
DYNACAN Φιπρονίλη - Μεθοπρένη Provet Μ.Α.Ε.
ECTO STOP Περμεθρίνη Agroseed Κανδηλίδη Α.Ε.
ECTOFLY Κυπερμεθρίνη Cross Vetpharm Group Ltd
ECTOPOR Κυπερμεθρίνη Premier - Σουκιούρογλου Hellas Α.Ε.
EFFINOL Φιπρονίλη Provet Μ.Α.Ε.
EFFIPRO Φιπρονίλη Virbac Hellas Μ.Α.Ε.
EFFIPRO DUO Φιπρονίλη - Πυριπροξιφένη Virbac Hellas Μ.Α.Ε.
EFFITIX Φιπρονίλη - Περμεθρίνη Virbac Hellas Μ.Α.Ε.
ELIMINALL Φιπρονίλη Zoetis Hellas Α.Ε.
EXSPOT Περμεθρίνη Intervet Hellas Α.Ε.
FIPNIL COMBO Φιπρονίλη - Μεθοπρένη Chanelle Pharm Ltd
FIPREX Φιπρονίλη Vet-Agro Sp. z o.o.
FIPREX DUO Φιπρονίλη - Μεθοπρένη Vet-Agro Sp. z o.o.
FIPRODOG Φιπρονίλη Neocell Ε.Π.Ε.
FIPROTEC Φιπρονίλη Beaphar B.V.
FORMICPRO Φορμικό οξύ NOD Apiary Ireland Ltd.
FRONTLINE Φιπρονίλη Boehringer Ingelheim Animal Health France SCS
FRONTLINE COMBO Φιπρονίλη - Μεθοπρένη Boehringer Ingelheim Animal Health France SCS
FRONTLINE TRI-ACT Φιπρονίλη - Περμεθρίνη Boehringer Ingelheim Animal Health France SCS
FYPRYST Φιπρονίλη Krka d.d.
KILTIX Προποξούρη - Φλουμεθρίνη Χελλαφάρμ Α.Ε.
OXYBEE Oξαλικό οξύ DANY Bienenwohl GmbH
PESTIGON COMBO Φιπρονίλη - Μεθοπρένη Χελλαφάρμ Α.Ε.
POLYVAR YELLOW Φλουμεθρίνη Χελλαφάρμ Α.Ε.
PRAC-TIC Πυριπρόλη Elanco GmbH
PREVENDOG Δεκαμεθρίνη Virbac Hellas Μ.Α.Ε.
PROTECTIX Ιµιδακλοπρίδη - Περμεθρίνη Beaphar B.V.
SCALIBOR Δεκαμεθρίνη Intervet Hellas Α.Ε.
SEBACIL Φοξίμη Χελλαφάρμ Α.Ε.
SERATIC Δεκαμεθρίνη Pethealth Ε.Π.Ε.
SERESTO Ιµιδακλοπρίδη - Φλουμεθρίνη Χελλαφάρμ Α.Ε.
SPOTINOR Δεκαμεθρίνη Χελλαφάρμ Α.Ε.
TABERDOG Περμεθρίνη Petline A.E.
THYMOVAR Θυμόλη Anthesis Ι.Κ.Ε.
TIQUANIS Διχλωρβός - Φενιτροθείο Ceva Hellas Ε.Π.Ε.
VARROMED Φορμικό οξύ - Oξαλικό οξύ BeeVital GmbH
VARROXAL Oξαλικό οξύ Anthesis Ι.Κ.Ε.
VECTRA 3D Πυριπροξιφένη - Περμεθρίνη - Δινοτεφουράνη Ceva Santé Animale S.A.
VECTRA FELIS Πυριπροξιφένη - Δινοτεφουράνη Ceva Santé Animale S.A.
ZERONIL Φιπρονίλη Pharmaqua Α.Ε.