Φαρμακοθεραπευτική ομάδα: Εκτοπαρασιτοκτόνα, εντομοκτόνα και εντομοαπωθητικά, οργανικά οξέα, μυρμηκικό οξύ
Κωδικός ATCvet: QP53AG01
Το μυρμηκικό οξύ ενεργεί με υποκαπνισμό ή δράση ατμού.
Το μυρμηκικό οξύ δρα κατά των ακάρεων στις ενήλικες μέλισσες και είναι γνωστό ότι σκοτώνει τα ακάρεα-νύμφες μέσα στα σφραγισμένα κελιά γόνου. Επιπλέον, έχει καταδειχθεί ποικίλη δραστηριότητα κατά των αρσενικών και των θηλυκών ενηλίκων ακάρεων κάτω από το κλειστό κελί του γόνου, η οποία ενδέχεται να έχει συνέπειες στην αναπαραγωγή των ακάρεων, καθώς το ζευγάρωμα και η γονιμοποίηση πραγματοποιούνται μέσα στα κελιά.
Ο τρόπος δράσης του μυρμηκικού οξέος δεν έχει διασαφηνιστεί πλήρως. Τα διαθέσιμα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η εξασθένηση του αιτιολογικού παράγοντα (Varroa destructor) μπορεί να προκύψει από τοπικές επιδράσεις που οφείλονται στη διαβρωτική δράση των ατμών του μυρμηκικού οξέος. Επιπλέον, το μυρμηκικό οξύ που έχει απορροφηθεί ενδέχεται να προκαλέσει οξέωση και να διαταράξει τον ενεργειακό εφοδιασμό του ακάρεος μέσω της αναστολής της μιτοχονδριακής αναπνευστικής αλυσίδας.
Οι φαρμακοκινητικές ιδιότητες του μυρμηκικού οξέος σε μέλισσες δεν έχουν μελετηθεί.
Το μυρμηκικό οξύ εξατμίζεται αργά από τις ταινίες μέσα στην κοιλότητα της κυψέλης. Οι μέλισσες καθορίζουν τη συγκέντρωση του μυρμηκικού οξέος στον αέρα της κυψέλης με εξαερισμό του χώρου του γόνου στο δικό τους επίπεδο ανοχής. Τα επίπεδα περίσσειας ποσότητας ατμών μυρμηκικού οξέος στον αέρα της κυψέλης αντικαθίστανται γρήγορα από καθαρό εισερχόμενο αέρα στην κυψέλη.
Υψηλές συγκεντρώσεις μυρμηκικού οξέος μέσα στην κυψέλη επιτυγχάνονται γρήγορα μετά την εφαρμογή των ταινιών. Οι συγκεντρώσεις κυμαίνονται τυπικά στο εύρος των 55-85 µg/cm³ (ppm) μετά την εφαρμογή δύο ταινιών και εξαρτώνται από τη διαμόρφωση της κυψέλης και την ανταπόκριση της αποικίας στις καιρικές συνθήκες. Τα επίπεδα συνήθως παραμένουν άνω των 20 µg/cm³ (ppm) για αρκετές ημέρες.
Το μυρμηκικό οξύ συναντάται φυσικά στο μέλι. Το μυρμηκικό οξύ δεν είναι λιπόφιλο και έτσι δεν αφήνει κατάλοιπα στην κηρήθρα.