Φαρμακοθεραπευτική ομάδα: αντιβιοτικά
Κωδικός ATCvet: QJ01AA06
Η οξυτετρακυκλίνη έχει πολύ ευρύ φάσμα, που περιλαμβάνει αερόβιους και αναερόβιους, Gramθετικούς και Gram-αρνητικούς μικροοργανισμούς, μυκοπλάσματα, βακτήρια του γένους Rickettsiae, Chlamydiae, Spirochetes, ακόμη και μερικά πρωτόζωα (amoeba). Η οξυτετρακυκλίνη δρα στο στάδιο του έντονου πολλαπλασιασμού των μικροβίων παρεμβαίνοντας στην μικροβιακή πρωτεϊνική σύνθεση την οποία και αναστέλλει. Διαχέεται στην εξωτερική κυτταρική μεμβράνη και στη συνέχεια μεταφέρεται ενεργητικά στην εσωτερική κυτταροπλασματική μεμβράνη. Δεσμεύεται από υποδοχείς της ριβοσωματικής υπομονάδας 30S των μικροβιακών ριβοσωμάτων και παρεμποδίζει τη δέσμευση του Aminoacyl-transfer RNA στο ριβοσωματικό σύμπλεγμα mRNA. Με τον τρόπο αυτό, παρεμποδίζεται η προσθήκη αμινοξέων στο προς επιμήκυνση πεπτίδιο και παρεμποδίζεται η πρωτεϊνική σύνθεση. Μόνο μία μικρή ποσότητα του φαρμάκου δεσμεύεται με τρόπο μη αναστρέψιμο και το αντιβιοτικό που δεσμεύεται με τρόπο αναστρέψιμο είναι υπεύθυνο για την αντιβακτηριακή δράση.
Η οξυτετρακυκλίνη παρουσιάζει μικρή τοξικότητα. Όταν χορηγείται από το στόμα, απορροφάται γρήγορα, σε τέτοιο επίπεδο που να διασφαλίζεται η αντιβακτηριακή συστηματική συγκέντρωση σε όλα τα είδη ζώων. Η συγκέντρωση στο πλάσμα του αίματος παραμένει σε ενεργά επίπεδα για περίπου 6-8 ώρες από την χορήγηση. Κατανέμεται σωστά σε όλα τα όργανα, με εξαίρεση το κεντρικό νευρικό σύστημα. Η οξυτετρακυκλίνη μεταβολίζεται σε ποικίλο βαθμό. Η συχνότερα προσδιοριζόμενη ουσία στα ούρα, στα κόπρανα και στους ιστούς είναι η μητρική ουσία τετρακυκλίνη. Ποσοστό ίσο με το 30% απεκκρίνεται αμεταβόλιστο με τα κόπρανα. Η οξυτετρακυκλίνη δεσμεύεται με τρόπο αναστρέψιμο με τις πρωτεΐνες του πλάσματος του αίματος και κατανέμεται ευρέως. Απομακρύνεται από το αίμα μέσω του ήπατος και υψηλές συγκεντρώσεις επιτυγχάνονται στο παρέγχυμα και στην χολή. Οι συγκέντρωση στη χολή μπορεί να είναι τριάντα φορές μεγαλύτερη από ότι στο αίμα. Παρ' όλα αυτά, η εντεροηπατική κυκλοφορία, περιορίζει την απέκκριση από την χολή και παρατείνει τη διατήρηση των θεραπευτικών επιπέδων.
Η οξυτετρακυκλίνη απεκκρίνεται κυρίως με τη μητρική της μορφή μέσω τον νεφρών. Παρατηρείται επίσης απέκκριση μέσω των κοπράνων, ανεξάρτητα από την οδό χορήγησης. Ποσοστό μικρότερο του 2% της χορηγούμενης δόσης απεκκρίνεται με το γάλα.