Φαρμακοθεραπευτική ομάδα: Εισπνεόμενο αναισθητικό
Κωδικός ATCvet: QN01AB08
Το σεβοφλουράνιο είναι ένας εισπνεόμενος αναισθητικός παράγοντας με ελαφρά οσμή, για την εισαγωγή και διατήρηση της γενικής αναισθησίας. Η Ελάχιστη Κυψελιδική Συγκέντρωση (MAC) του σεβοφλουρανίου στους σκύλους είναι 2,36% και η MAC στις γάτες είναι 3,1%. Πολλαπλάσια της MAC χρησιμοποιούνται ως ενδείξεις για τα χειρουργικά επίπεδα αναισθησίας, που είναι χαρακτηριστικά 1,3 έως 1,5 φορές η τιμή της MAC.
Το σεβοφλουράνιο προκαλεί αναισθησία με τη δράση του στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Το σεβοφλουράνιο προκαλεί μόνο μέτριες αυξήσεις στην αιμάτωση του εγκεφάλου και στο μεταβολικό ρυθμό, και έχει μικρή ή καμία ικανότητα ενίσχυσης των σπασμών. Στους σκύλους το σεβοφλουράνιο πιθανώς να αυξάνει την ενδοκρανιακή πίεση σε συγκεντρώσεις 2,0 MAC και άνω υπό συνθήκες φυσιολογικών επιπέδων μερικής πίεσης του διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα (νορμοκαπνίας), αλλά έχει αποδειχθεί ότι η ενδοκρανιακή πίεση παραμένει εντός φυσιολογικών ορίων σε συγκεντρώσεις σεβοφλουρανίου μέχρι και 1,5 MAC αν προκληθεί υποκαπνία με υπεραερισμό. Το σεβοφλουράνιο στη γάτα δεν αύξησε την ενδοκρανιακή πίεση κατά τη διάρκεια της ορθοκαπνίας.
Το σεβοφλουράνιο έχει μεταβλητή επίδραση στον καρδιακό ρυθμό, ο οποίος τείνει να αυξάνεται από τη γραμμή βάσης όταν η MAC είναι χαμηλή και να μειώνεται όταν αυξάνεται η MAC. Το σεβοφλουράνιο προκαλεί συστημική αγγειοδιαστολή και επιφέρει δοσοεξαρτώμενες μειώσεις της μέσης αρτηριακής πίεσης, της ολικής περιφερικής αντίστασης, της καρδιακής παροχής και πιθανόν της δύναμης των συσπάσεων του μυοκαρδίου και της ταχύτητας της μυοκαρδιακής χαλάρωσης.
Το σεβοφλουράνιο έχει κατασταλτική ενέργεια στην αναπνοή που χαρακτηρίζεται από μια πτώση στη συχνότητα αερισμού. Η αναπνευστική καταστολή μπορεί να οδηγεί σε αναπνευστική οξέωση και σε αναπνευστική αναστολή (σε συγκεντρώσεις σεβοφλουρανίου 2,0 MAC και άνω) σε σκύλους και γάτες με αυτόματης αναπνοής.
Σε σκύλους συγκεντρώσεις σεβοφλουρανίου χαμηλότερες από 2,0 MAC οδηγούν σε μικρή καθαρή αύξηση στην συνολική αιμάτωση του ήπατος. Η ηπατική παροχή και κατανάλωση οξυγόνου δεν τροποποιήθηκαν σημαντικά σε συγκεντρώσεις μέχρι και 2,0 MAC.
Η χορήγηση του σεβοφλουρανίου επιδρά αρνητικά στην αυτορύθμιση της νεφρικής αιμάτωσης στους σκύλους. Ως αποτέλεσμα, η νεφρική αιμάτωση ελαττώνεται γραμμικά με αυξανόμενη υπόταση σε σκύλους και γάτες οι οποίοι έχουν ναρκωθεί με σεβοφλουράνιο. Ωστόσο, η νεφρική κατανάλωση οξυγόνου, και ως εκ τούτου η νεφρική λειτουργία, διατηρούνται σε μέσες αρτηριακές πιέσεις άνω των 60 mmHg σε σκύλους και σε γάτες.
Στις γάτες καμία επίδραση του σεβοφλουρανίου στο μέγεθος της σπλήνας δεν καταγράφηκε.
Η φαρμακοκινητική του σεβοφλουρανίου δεν έχει διερευνηθεί στη γάτα. Ωστόσο, με βάση τις συγκρίσεις διαλυτότητας του σεβοφλουράνιου στο αίμα, η κινητική της πρόσληψης και της εξάλειψης του σεβοφλουράνιου στη γάτα αναμένονται να είναι παρόμοιες με εκείνες του σκύλου. Κλινικά στοιχεία για τη γάτα δείχνουν ταχεία έναρξη της αναισθησίας με σεβοφλουράνιο και ταχεία επαναφορά από αυτήν.
Ελάχιστη ποσότητα σεβοφλουρανίου απαιτείται να διαλυθεί στο αίμα προτού η κυψελιδική μερική πίεση βρεθεί σε ισορροπία με την αρτηριακή μερική πίεση λόγω της χαμηλής διαλυτότητας του σεβοφλουρανίου στο αίμα (ο συντελεστής διαλυτότητας αίματος/αέρα στους 30°C είναι 0,63 έως 0,69). Κατά την εισαγωγή με σεβοφλουράνιο, παρατηρείται ταχεία αύξηση της κυψελιδικής συγκέντρωσης προς την εισπνεόμενη συγκέντρωση, με την αναλογία εισπνεόμενης προς τελοεκπνευστικής συγκέντρωσης σεβοφλουρανίου να φθάνει στην τιμή του 1 εντός 10 λεπτών. Η εισαγωγή της αναισθησίας είναι ανάλογα ταχεία και το βάθος της αναισθησίας αλλάζει ραγδαία με αλλαγές στη συγκέντρωση του αναισθητικού.
Το σεβοφλουράνιο μεταβολίζεται σε περιορισμένο βαθμό στους σκύλους (1 έως 5%). Οι κύριοι μεταβολίτες είναι η εξαφθοριοισοπροπανόλη (HFIP) απελευθερώνοντας ανόργανο φθόριο και CO2. Οι συγκεντρώσεις ιόντων φθορίου επηρεάζονται από τη διάρκεια της αναισθησίας και τη συγκέντρωση του σεβοφλουρανίου. Αφού σχηματιστεί η εξαφθοριοισοπροπανόλη (HFIP), συνδέεται ταχέως με το γλυκουρονικό οξύ και αποβάλεται ως μεταβολίτης από τα ούρα. Δεν έχουν εντοπιστεί άλλες μεταβολικές οδοί του σεβοφλουρανίου. Σε σκύλους οι οποίοι έχουν εκτεθεί σε 4% σεβοφλουράνιο για διάρκεια 3 ωρών, έχουν παρατηρηθεί μέσες μέγιστες συγκεντρώσεις φθορίου στον ορό της τάξεως των 20,0 ± 4,8 µmol/l μετά από 3 ώρες αναισθησίας. Τα επίπεδα φθορίου ορού σημείωσαν ταχεία πτώση μετά το τέλος της αναισθησίας και επανήλθαν στη γραμμή βάσης 24 ώρες μετά την αναισθησία.
Η απομάκρυνση του σεβοφλουρανίου είναι διφασικής φύσεως, με μία αρχική ταχεία φάση και μια δεύτερη βραδύτερη φάση. Η μητρική ουσία (το κυρίαρχο κλάσμα) απομακρύνεται μέσω των πνευμόνων. Ο χρόνος ημίσειας ζωής για την φάση βραδείας απομάκρυνσης είναι περίπου 50 λεπτά. Η απομάκρυνση από το αίμα ολοκληρώνεται κατά το πλείστον εντός 24 ωρών. Ο χρόνος απομάκρυνσης από τον λιπώδη ιστό είναι πιο παρατεταμένος παρά από τον εγκέφαλο.