Φαρμακοθεραπευτική ομάδα: αντι-μολυσματικά για συστηματική χρήση
Κωδικός ATCvet: QJ01EW10
Η τριμεθοπρίμη και η σουλφαδιαζίνη έχουν ένα ευρύ φάσμα δραστικότητας έναντι θετικών κατά gram και αρνητικών κατά gram βακτηρίων συμπεριλαμβανομένων των Streptococcus suis, Pasteurella multocida, Actinobacillus pleuropneumoniae, Mannheimia haemolytica και E. coli in vitro. Οι σουλφοναμίδες εμποδίζουν τη μετατροπή του παρα-αμινοβενζοϊκού οξέος σε διυδροφολικό οξύ. Η επίδρασή τους είναι βακτηριοστατική.
Η τριμεθοπρίμη αναστέλλει την αναγωγάση διυδροφολικού οξέος, η οποία μετατρέπει το διυδροφολικό σε τετραϋδροφολικό οξύ.
Το αποτέλεσμα της τριμεθοπρίμης σε συνδυασμό με τις σουλφοναμίδες είναι βακτηριοκτόνο. Οι σουλφοναμίδες και η τριμεθοπρίμη προκαλούν έτσι μια διαδοχική απόφραξη δύο ενζύμων που παίζουν σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό των βακτηρίων. Η επίδρασή τους είναι συνεργιστική και εξαρτάται από το χρόνο.
Η βακτηριακή αντοχή στην τριμεθοπρίμη και στις σουλφοναμίδες μπορεί να μεσολαβηθεί μέσω 5 κύριων μηχανισμών: (1) αλλαγές στο φράγμα διαπερατότητας και/ή αντλίες εκροής, (2) φυσικά μη ευαίσθητα ένζυμα στόχος, (3) αλλαγές στα ένζυμα στόχος, (4) μεταλλαγή ή ανασυνδυαστικές αλλαγές στα ένζυμα στόχος, και (5) απέκτησαν αντοχή από ανθεκτικά στα φάρμακα ένζυμα στόχος.
Παρακάτω παρουσιάζεται μια περίληψη των διαθέσιμων δεδομένων ευαισθησίας του E. coli από το Vetpath IV (έτη 2015 και 2016) και από την έκθεση του προγράμματος Resapath 2019.
Τα δεδομένα ευαισθησίας που παρουσιάστηκαν έδειξαν υψηλά επίπεδα αντοχής μεταξύ E. coli που απομονώθηκαν από χοίρους (39% ταξινομήθηκαν ως ευαίσθητα στα δεδομένα VetPath IV – n=333 - και 51% στα δεδομένα Resapath – n=1834).
Για τους μόσχους, τα δεδομένα του VetPath IV (n=230) έδειξαν ευαισθησία 70%, ενώ στο πρόγραμμα Resapath για μόσχους (πριν την έναρξη του μηρυκασμού) (n=4148) και αμνούς (n=334), το ποσοστό ευαισθησίας ήταν 60% και 61%, αντίστοιχα. Αυτή η παρατήρηση έχει ήδη εξηγηθεί με την ύπαρξη ενός ανθεκτικού πληθυσμού που τονίζεται από μια διτροπική κατανομή.
Για το E. coli από κονίκλους, σύμφωνα με στοιχεία που ελήφθησαν από το πρόγραμμα Resapath, το ποσοστό ευαισθησίας ήταν μόνο 34% (n=227).
Για τα ορνίθια και τις γαλοπούλες, τα δεδομένα που ελήφθησαν από το πρόγραμμα VetPath IV (n=65) έδειξαν ευαισθησία του Ε. Coli 83%.
Οι φαρμακοκινητικές ιδιότητες της σουλφαδιαζίνης και της τριμεθοπρίμης εξαρτώνται από τα είδη. Με συνεχή χορήγηση στο πόσιμο νερό, οι συγκεντρώσεις σταθερής κατάστασης επιτυγχάνονται σε περίπου 2 ημέρες.
Συνολικά, η σουλφαδιαζίνη έχει σχεδόν πλήρη και ταχεία απορρόφηση από το στόμα με πολύ επίμονα ποσοστά πλάσματος και βιοδιαθεσιμότητα από του στόματος που κυμαίνεται μεταξύ 80 και 90%, εκτός από τους κονίκλους (29%). Η δέσμευσή του με τις πρωτεΐνες του πλάσματος κυμαίνεται μεταξύ 28 και 80%, ανάλογα με το είδος (28% χοίροι, 49% μόσχοι, 80% ορνίθια). Παρουσιάζει μια ευρεία κατανομή στους περισσότερους ιστούς και όργανα σε όλα τα είδη. Η σουλφαδιαζίνη μεταβολίζεται στο ήπαρ και απεκκρίνεται κυρίως στα ούρα.
Η τριμεθοπρίμη απορροφάται ταχέως και καλά μετά την από του στόματος χορήγηση με βιοδιαθεσιμότητα από του στόματος που κυμαίνεται από 80 έως 90%. Περίπου το 30% έως 60% της τριμεθοπρίμης συνδέεται με τις πρωτεΐνες του πλάσματος, σε ποσοστά που ποικίλλουν ανάλογα με το είδος (49% χοίροι, 57% μόσχοι, 77% ορνίθια) και παρουσιάζει ευρεία κατανομή στους περισσότερους ιστούς και όργανα σε όλα τα είδη. Οι συγκεντρώσεις ιστών, ειδικά στους πνεύμονες, το ήπαρ και τους νεφρούς είναι συχνά υψηλότερες από τις αντίστοιχες συγκεντρώσεις στο πλάσμα. Η τριμεθοπρίμη πιθανώς μεταβολίζεται στο ήπαρ και απεκκρίνεται κυρίως στα ούρα. Το ποσοστό απομάκρυνσης της τριμεθοπρίμης είναι γενικά ταχύτερο από αυτό της σουλφαδιαζίνης σε όλα τα είδη.
Η τριμεθοπρίμη είναι ανθεκτική στα εδάφη.